وەگەرد وەردەوەردەی ناوەین ئیران و ئیسرائیل نوقڵاتەی جەنگ لە عراق دریەێد

شەفەق نيوز- بەغداد/ تەهران/ قودس

دوو ئاگادار لە بەغداد و قودس، چەوەڕی گلەوخواردن جەنگ ناوەین ئیران و لەی رووژەیل بانانە کەن، و وەشیوەیگ سەخت و گەورەتر لە جەنگ 12 رووزەگەی (13 - 24 حوزەيران 2025)، کە تەلئەبیب سەرکردایەتی سیاسی و سەربازی ئیران لە رز یەکەم کەێدە ئامانج، بیجگە شوینەیلیگ گرنگتر لە جەنگ وەرین.

لە وەختیگ ئەو دوو چەودیاریکەرە نووڕن کە کاریگەری ئەو جەنگە رەسێدە دەوڵەتەیل ناوچەگە وەتایبەت عراق، چوینکە یەکیگە لە گرنگترین باڵەیل ئیران کە مەنیەسەو و تا ئیسە پەلامار نەیریاس، دوو شرۆڤەکار ئیرانی ئویشن: بڵاوبوین جەنگ ئەگەر دووارە گلەو خوارد، وەرەو شوینیگ ترەک مینێدە لای ئەو لایەنە کە پەلامار دەێد.

  لە تەهران هادی عیسا دەلول، مامووستای پەیوەندیەیل ناودەوڵەتی ئویشێد: ئیسرائیل لە جەنگ دویایین وەڕاستەخۆ لەڕوی ئیران جەنگ نەکرد، وەلێ توەنست سنوور خوەرھەڵات وڵات بشکنێد و فرۆکەیل بێفڕۆکەوان ئامادە بکەێد، و لە گشت جەنگەگە وەڕیژەی 90 لەسەد پشت وەوە بەساد، و ئەو 10 لەسەد کە واشینتۆن وە فرۆکەیل ئەنجامی دا، چوینکە فرۆکەوانی ئیسرائیل لە  85 كم زیاتر نەتوەنست باێدە ناو ئاسمان ئیران.

لە باوەت رەوشەیل ئیسە، دەلول ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز دووپات کەێد کە ناوچەی خوەرھەڵات ئیران چارەسەر کریا، وە گردن گشت تووڕەیل و چەکانن جەبەخانەیل، کە 90 لەسەدیان نەمەن، و ئەو 10 لەسەدە کە مەنیەسەو تەنیا ئەمریکیە، ئەراوە قەوارەی سەهیۆنی دی نیەتوەنێد پەلامار هیچ شوینیگ لەناو وڵاتەگە بەێد، کە ناچاری کەێد پەلامار شوینەیلیگ لە دەیشت ئیران بەێد، جویر بارەگایەیل دیبلۆماسی یا شوینەیلیگ ترەک.

  ئەو شرۆڤەکار ئیرانیە توانای ئیسرائیل ئەرا جەنگ نوویگ لە سای ئامادەنەوین واشینتۆن وەدویر زانست، ئەراوە ئیسرائیل وەبی واشینتۆن هیچیگ نیەکەێد، چوینکە هازی بەش رویوەڕویبوین وەرد تەهرانەو نیەکەێد.

 هەرچەن ساڵح قەزوینی شرۆڤەکار لە کاروبار ئیرانی ئەویش ئی نووڕینە دیرێد، کە وەڵامدان ئیران وەبان پەلامار دوایین ئیسرائیل وانەی گەورەیگ بوی تا نەیلێد دووارە جەنگ بکەێد، وەلێ وتیش؛ ئەمان نەیرێد وەتایبەت لە سای تەقەلای کپەوکردن هەر وەرخودانیگ وەرانوەری لە ناوچەگە.

    قەزوینی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز دیاری کەێد کە قەوارەی سەهیۆنی خوازێد گشتی لە ناوچەگە لاوازەو بکەێد و وەرخودان لە لوبنان و سوریا و عراق و یەمەن و تەنانەت لە ئیرانیش بیچەک بکەێد، ئەراوە دویر نییە پەلاماریگ نوو بوود، هەرچەن توانایەیل گەوری ئیران زانست، و زانست کە توانای وەرگریکردن لە خوەی دیرێد.

  لە باوەت ئەگەر فراوانبوین جەنگ وەرەو ناوچەیلیگ ترەک ئەگەر دووارە قومیا، قەزوینی ئویشێد: فراوانبوین جەنگ مینێدە لای ئەو لایەنەگە، کە ئەگەر جەنگەگە هەر لەناوەین ئیسرائیل و ئیران بمینێد، دی نیەوودە جەنگیگ گشتگیر، وەلێ ئەگەر ئەوەکان بەشداری کردن لەناویان ئەمریکا و ئەوروپا و دەوڵەتەیلیگ ترەک، مەزەنە کریەێد جەنگ فراوانەو بوود و بڕەسێدە ناوچەیلیگ ترەک.

  وتیش: چوین ئەوەکان لە پشت ئیسرائیل وسیەن، هاوپەیمانەیل ئیرانیش وەگەرد ئیرانەو وسیەن، وەلێ لە لەلای ئەو لایەن مینێد، و ئەرا کوو خوازێد جەنگەگە وەرد ئیرانەو بڕەسنێد.

  لە تەهرانەو ئەرا بەغداد، کە پسپۆڕ ئەمنی موخەلەد دەرب نووڕێد کە گلەوخواردن جەنگ ناوەین قەوارەی سەهیۆنی و ئیران کاریگەری لەبان عراق دروس کەێد، چوینکە گرنگترین باڵەیل کارا کە ئەرا ئیران مەنیەسەو و تا ئیسە پەلامار وەپییان نەڕەسیە، نەک جویر حزبولڵا لە لوبنان و حووسیەیل لە یەمەن.

دەرب لە قسەیلی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز مەزەنە کەێد ئەگەر بەرەی ئیرانی لە عراقەو پاڵپشتی بکەن، وەنە کاردانەوەی ئیسرائیلی ئا ئەمریکی لەبان عراق دروس بوود، ئیجا ئاسایش ناو عراق شیویەێد، و هاتێ بەشیگ لە شانەیل تیرۆری ئی کارە وەکار بارن ئەرا تیکەڵکردن کاغەزەیل، و یەسە کە لەبانی گەرەو کریەێد.

 لە روخسارەیل ئی جەنگ چەوەڕیکریایە، هوشداریەیل دەرب جویر قسەی حسێن دیک شرۆڤەکار لە کاروبار ئیسرائیلی و ئەمریکی لە قودس تیەێد، کە وت: ئی جەنگە گەورەتر و سەختتر بوود، و هاز ئیران لەناودەێد، و شایەت سەرکردایەتی سیاسی و سەربازی لە رز یەکەم بکەێدە ئامانج، و بوودە ژاوەژاویگ لەناو ئیران.

   لە وەختیگ دەرب مەزەنە کەێد ئیسرائیل پەلامار شوینیگ ناسک و گرنگترەک ئیران بەێد، وە پەلاماردان سەرچەوەیل وزە و ئاو و ئەو شوینەیلە کە کاریگەری لەبان ئابووری ئیران دیرن، تا کۆمەڵگا بڕەسنێد وە ژاوەژاو و خوتە، و گرەو بنریەێد وەبان جویلەکردن جادە وەبان رژیم، حسێن دیک ئویشێد: ئی جەنگە رووشنایی سەوز لە ئەمریکا برد.

دیک ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز ئاشکرا کەێد کە رووژنامەیل ئیسرائیل چەوەڕی دەسکردن وە جەنگ وەرد ئیران کەن وەرجە پایان ئی مانگ ئابە، وەلێ تەلئەبیب چەوەڕی دەرئەنجامەیل دانوسەنین ناوەین دەوڵەتەیل ئەوروپا و تەهران لەبان بەرنامەی ئەتۆمیی کەن، و تا ئیسە وە هیچ نەڕەسینە، ئەراوە چەوەڕی جەنگەگە نزیکەو بوود.

 دیک، لەباوەت ئەو کەسەیلە کە ئویشن گوایە ئەمریکا واز لە ئیسرائیل تیەرێد، دووپات کەێد کە ئی کارە وەتەواوی دویرە، و هیچ راسییگ نەیرێد، بەڵکم نووڕین ئەمریکی و ئیسرائیلی ئەرا بانان ناوچەگە ستراتیژیای یەک چەکیە لە گشت دەوڵەتەیل.

   وەگورەی دیک لە کۆتایی قسەیلی، ئەوەگ ئی ستراتیژیا چەسپنێد، خوای ئەو داواکاریەیلەسە وە بیچەککردن باڵەیل، نەک تەنیا لە غەزە و لوبنان، بیجگە بڕین پەیوەندی هەرلە حەماس و حزبولڵا و حووسیەیل و باڵەیل عراق وەگەرد ئیرانەو.