لە باکوورەو تا ناوڕاس شار.. شووری بەسرە درویژەو بوود و ئایەم و ئاژەڵ فەوتنێد

شەفەق نيوز/ قەیران شووری ئاو لە پارێزگای بەسرە، یە زیاتر لە یەک مانگە بەرزەو بوود، و وەگەرد سەرەتای وەرز تاوسان، تا بویە هەڕەشەی ژینگەیی و کۆمەڵایەتی، هەرلە قەزایەیل باکوور پارێزگاگە دەسوەپی کرد تا رەسێدە ناوڕاس شار و دەورگردی لە باشوور، وەگەرد نەوین چارەسەری ریشەیی و داوەزیان تەکان ئاو، کە رەسێدە ماڵ سەدان ھەزار لە مەردم، کە ئەرا وەکارهاوردن ئایەم نەگونجیاس، نەیش ئەرا ئاژەڵ، وەگەرد تویڕەیی جەماوەری و هوشداری لە دەرئەنجامەیل کارەساتبار، وەتایبەت وەگەرد توومارکردن مردارەوبوین ئاژەڵ لەوەر پیسبوین ئاو.

کشتوکاڵی ویران بوی و ئاژەڵ فەوتیا

لە قەزایەیل باکوور بەسەرە، وە دیاریکریای لە شارەگە و هارسە و سادق و عیزەدین سەلیم، روخسار قەیرانەگە زوی دیار دا، وەقسەی ئەبو حەسەن شاوی کە وت: خەڵک ناوچەیل باکوور پارێزگاگە تویش یەکەم گورز هاتن، رووبەرەیل گەورەیگ لە زەویەیل کشتوکاڵی لەوەر بەرزەوبوین ئاست شووری زەرەد وەپییان رەسی، کە بەرهەمەیل ویران بوین، و کشاوەرزەیل کەفتنە وەرد زەرەدەیل گەورەیگ.

  شاوی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز وتیش: هەر تەنیا کشتوکاڵی نەوی، بەڵکم رەسیە ئاژەڵیش، کە مردارەوبوین ئاژەڵ دویای خواردن ئەو ئاوە توومار کریا، کە تیکەڵا وە ئاو ئاوەڕۆی و هووشاو بیرەیل نەفت لە چەن نازپە تیکەڵ بویە، دی چوین ئاویگ نە ئەرا کشتوکاڵی نەیش ئەرا ئاژەڵ خاسە ئەرا ماڵەیل مەردم کلکریەێد، کە بویە مدوو تویشهاتن سەدان کەس وە بیماریەیل پووس و ناوزگ، و حکومەت هویچ چەویگی وەپیمانەو نەوی.

بەش کشتوکاڵی قەزای ئیمام سادق باکوور بەسرە توومار مردارەوبوین فرەیگ لەناو ئاژەڵەیل راگەیان، لە ئەنجام ژەهراویبوین وە ئاو پیس چەم فورات لە ناوچەی باهلە.

لە بەیاننامەیگ رەسیە ئاژانس شەفەق نیوز وت: یەکەی سامان ئاژەڵ وە هاوکاری بنکەی ڤێتێرنەری لە قەزاگە دەسەیگ دروس کرد ئەرا وەشوینکەفتن مردارەوبوین ئاژەڵ، دویای رەسین ئاگاداردن لە بڕیگ لە خاوەن ئاژەڵەیل لە ناوچەگە.

دیاری کرد کە 11 مانگا تا ئیسە مردارەوبوینە، و تاقیکردن نشان دەێد کە بڕیگ ترەک زیان لە نشانەیل ژەهراوبوین تیژیگ دیرن، کە نوقڵاتەی بەرزەوبوین مردارەوبوین لەی رووژەیل بانانە دەێد.

بەیانامەگە وتیش: چەم چتف لە کۆتایی چەم عەنتەر کەفتە کاریگەری پیسبوین چەم فورات، دویای خواردن مانگایەبل لەو ئاو پیسە، نشانەیل لەڕی و بیماری وەپیانەو دیار دا، تا مردارەو بوین.

 خوەینشاندان.. زەنگیگ هوشداری کە پشتگووش خریا 

وەگەرد سەختەوبوین رەوشەیل، خەڵک ناوچەیل باکوور بەسرە وە ناڕەزایەتیی فراوانیگ دەرچگن، کە یەکیگ لە سەرپەرشتیارلی پیاییگ ئاینی بوی وەناو شێخ عەبدلغەفار عەوەزی کە سکاڵای دادوەری لەبانی دەرچگ، وە زەنگ هوشداری وەرجەوەختە دادەی قەڵەم، کە وەنە حکومەت ناوخوەیی توەنست وەپیەو بڕەسێدە قەیرانەگەو وەرجە زیایبوینی.

عەوەزی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز وت: وەداخەو داواکارییەیلمان جیوەجی نەکردن، و وەشیوەیگ هەڵە وەگەرد خانەنشینەیل رەفتار کردن، تا رەسیە وەشوینکەفتن یاسایی و توومارکردن سکاڵای یاسایی لەبانیان.

دووپاتیش کەێد کە ئەوەگ ئمڕوو ئاو بەسرە وەپی رەسیە، لە ئەنجام پشتگووشخستن ئەو هوشداریەیل یەکەمە تیەێد، ئەگەر جویلەیگ راسگانی بکردیان هەناێ قەیرانەگە لە باکوور دیار دا، وەنە شووری نەڕەسیە ناوەند شارەگە، ئی گیچەڵە وەیجویرە زیایەو بوی.

بەسرە: نیمەی شارەگە ئاو گەن نووشێد

وەگەرد درویژەوبوین زوان نمەک ناو ئاو، ناوچەیل فراوانیگ لە ناوەند بەسرە زیان لە پیسبوین ئاو و بەرزەوبوین ریژەی سووری وەخوەیان دوینن، لەناویان معقەل و جەبیلە و هەستی و جونەینە و بەرازعیە.

حەسەن جەبار خەڵک ئەو ناوچە ئویشێد: هەگ لویلەی ئاوەگە واز کەیمن، نووڕیمن رەنگ ئاوەگە وەرەو زەردی چوود، بوو گەنیگ دیرێد، و تامی فرە شوورە، و رخمان چوود ئەرا شووردن کەرەستەیل ئاشکردنیش وەکاری باریمن، و ناچار بویمن پویل فرەیگ خەرج بکەیمن تا ئاو نووشین و شووردن بسینیمن.

ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز وت ئویشێد: فرەی خەڵک بەسەرە ئاو لە تانکەر سینن، تا نرخ یەک تۆن رەسیە 15 و20 هەزار دينار، دویای ئەوە کە وە 10 هەزار دینار بوی، و ئی کارە بار خیزانەیل سەنگینەو کەێد.

قەیران وەڕیەوبردن 

پسپۆڕەیل نووڕن کە قەیران شووری ئاو تەنیا پەیوەندی وە قەیران سەرچەوەیل نەیرێد، بەڵکم وە لاوازی هەماهەنگی ناوەین لایەنەیل پەیوەندیدار، و نەوین وەڵامدان زویوەزوی وەگەرد نشانەیل قەیران.

 چالاکوان عومران بەسری ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز ئویشێد: ئی کارە نشان گیچەڵیگ لە رێکخستن سەرچەوەیل ئاو دەێد، و بەرهەمنەکردن لە تەکانەیل ئاو وەشیوەی خاسیگ، و نەوین نووڕینیگ وەرجەوەختە وەلایەن وەرپرسەیل ناوخوەیی، کە دەسمیەتی دا لە زیایبوین زەرەد.

هوشداری دەێد کە بیدەنگی لەبان ئی رەوشە کارەساتیگ ژینگەیی و ئابووری درویژماوە لەلی بوودەو، وەتایبەت ئەگەر زەرەدەیلی وەردەوام بوین وەبان کشتوکاڵی و سامان ئاژەڵ.

ماف مرۆڤ هوشداری دەێد 

مەهدی تمیمی وەڕیەوبەر کۆمسیۆن باڵای ماف مرۆڤ لە بەسرە، ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز وت: زوان نمەک ئاوەگە رەسیە ناوەند شارەگە، و ریژەی سووری رەسیە زیاتر لە 10 هەزار TDS، لە وەختیگ پیسبوین کیمیایی و میكرۆبی رخداریگ لە چەم فورات لە باکوور بەسرە توومار کریا، و رەسیە ماڵەیل مەردم.

تمیمی وتیش: کۆمسیۆن ژەهراوبوین ناوزگ تیژ لەناو مەردم توومار کرد، لە ئەنجام وەکارهاوردن ئاو پیس، وتیش؛ ئمڕوو ئاو وەبی پاڵاوکردن رەسێدە ماڵەیل خەڵک بەسرە، لە وەختیگ حکومەت ناوەندی و ناوخوەیی لاوازییگ ئاشکرا لە رەفتارکردن وەرد قەیرانەگە نشان دەن، نیەڕەسێدە ئاست ئەو رخداریە وەبان هاوڵاتیەیل.

دیاری کرد کە باکوور بەسرە بویەسە ناوچەیگ نەهامەتی، و راگەیانەکردن ئامادەباشی یا بڵاوکردن دەسەیل و تیمەیل مەیدانی ئەرا پشتگیریکردن نشان کەموکوڵی فەرمی رخداریگ دەێد.

دووپاتیش کرد کە دووارە وەکارخستن ویستگەیل پاڵین و لاوردن زیایچگن ئیرنگە گامەیلیگ زەوی خوازیاگن، و لاوازی پەیوەندی وەرد دەوڵەتەیل هاوسا قەیرانەگە زیایەو کەێد.

تمیمی لە کۆتایی وتیش: ئیمە وەرەو گەنتر چیمن لەوەگ لە ساڵ 2018 چیمن ئەگەر وەکوتپڕ چارەسەر نەکریەێد.