دوو هێز بیگانە شاهەیل عراق دروس کەن.. بڕیار دەن کی لەبان کورسی گەپەگە بنیشێد

شەفەق نیوز/ ڕووژنامەی ئەمریکی ( واشنتن پۆست )، ئسفاکرد عێراقیەێلە لە ساڵ ‌‌2003 وە باج هەڵوەژاردنەێلە ئەدەن ، دیاری کرد دوو لە هێزەیل بیگانەی سەرکردەێلە  لە عێراق دروس کەن بڕیار دەن کی دانیشێدە بان (کورسیە گەپەگە).     

ئاژانس شەفەق نیوز چەودیریی  ڕاپۆرتێگ کرد لە روژنامەگە هاتگە؛ لەو وەختەی وڵاتێل یەکگرتووەێلە (هاوپەیمانی ئارەزوومەندانەێل ) ناودوەڵەتی لەساڵ 2003  سەرۆکایەتی ئاڵشتکردن ڕژیم سەربازی لە عێراق کرد،  شەش جارە عێراقیەێل  ئەرا دەنگداین وە دیموکراتی لە تازە لە داڵگبوویگەیان مکیس کریانە، ونووڕیەێد ک ئەو عێراقیەێلە قەت ئەو دیموکراتیە وەدەسناوردن ک پەیمان وەپیان  دریاۊد.    

وەپێ "واشنتۆن پۆست" سەرەڕا بەەشداریکردن کەمێگ ، دیاری ئەوە ناکەێد ک ڕەوا کۆمەڵایەتی فراوانیگ بوود ئەرا حوکومداری ، ئیسە حکومەتێگ جیوەخوەی دروس بوود، و ئەو لایەنەێلە شمارەی کورسی فرە وە دەس هاوردنە وە سەرۆکایەتی موقتەدا سەدر هەڵسن وەبەشەوکردن دەسکەفتەێل لەناوەن خوەیان.     و باس کرد؛ لە هەڵوەژاردنەێل 2005 سیستەم بەشەوکردن، دەسڵاتەێل وە بان بنمای تایفە و مەزهەب بەشەوکرد  عێراقیەیل هەناس تەنگ بکەن، و بودە هووکار درووسبۊین ژینگەی نەتەوەیی.    

روژنامە ئەمریکیەگە وت  ئەو مەرافەێلە لە ناو پیکهاتەێل سیاسی دروسبوود  فرەترین وەزارەت کەفێدە کامیان، لەوە گرنگتر موچەی وەزارەتەێلە ، و کەفنە شۊین کەسێل بیگانە  تا  فڕوفێلەێلیان لە پشت بیانیەێل بشارنەو.    

وت:  جەنگ ناوخوەی مەزهەوی 2006-2008 بوویە هووکار لەیەکەو هەڵوەشان کۆمەڵگەێل وەجوورێک کە خاسەو ناکرێد ، وەردەوام بووی ، یەیش بەس نەووی ، ک ئی وڵاتە بوویە مەیدان مەرافەی نامبەین واشنتۆن و عێراق ئەرای رۊیوەڕۊیبۊین یا چارەی کرفتەیلیان.    

لە ئەنجام ، قسەی ڕووژنامەگە ، " فرەی ئەنجامەێل هەڵوژاردنەگە هەڵچان کریاگە، وەرهەمی سیستەم بەشبەش... لە حکومەتێگ بی دەسەڵات دروس بوی، و پشت راس کریاگە سەرۆک وەزیر لە شیعە، و سەرۆک کوردە، سەرۆک پەڕلەمان لە سوننەیە، هویچ لاێگ نێتۊینێد بوەدەو  وە فرەیی رەها لەوەر ئەوە پارتەێل یەکەوگرن ئەڕا هاوپەیمانی لە بنچینەی بەرژەوەنی کە هەمیشە لەلایەن ئەمریکا یا ئیران ئاراستەێ کرێد ، ئی دوو هێزە بیانیە تۊێنن دواما کاربکەن ئەرا درووسکردن سەرکردەێل و بڕیار بیەن کی بچێدە بان کورسیە گەپەگە".    

هەرلیوا روژنامەگە زیای کرد ، "ئی سیستمە ری وە سەرۆک حزبیل دەعوەی شیعە نوری مالکی دا ، لەی پۆستەێل بەرزە جۊر سەرۆک وەزیران یا جیگر سەرۆک کۆمار تا ماوەی فرەیگ بمینێد لە 2006 -2018 ، دوایما گلەیی لە مالکی کریا لەوەر ئەوەی یەکیگە لە هاندەرێل سەرەکی بیارە تایفەگەریلە عێراق ، چشتێگ ئەڵاجۊی نییە ک بزوتنەوەی خوەپیشاندەرەێل دەرچگنە داوای کۆتای تایفەگەری ، گەندەڵی و دەسوەردان دەرکی بکەن،  ساڵ 2019 لە ناو جادە و مەیدانەیلە وە شیوەی رکداریگ  لەو وەختەوە سەرەرای نەخوەشی کۆرۆنا وەردەوام بۊین.    

رۆژنامەگە ئاماژە دا ئەو مامەڵە ناشرینەیلە  وەراوەر خۆپیشاندەرەیڵ کریا، بوویە هووکار بایکۆت مللی ئەرا هەڵوژاردنە گشت گیرەگە ک لەی هەفتە وەرێو چگ ، بوویە هووکار کوشیان 600 خوەپیشاندەر،  ئی تون و تیژیە کاریگەری فرە گەپێگ داشت ، لێوا لە مەردمێل کرد وە شیوەێ نهێنیەگ کار بکەن ؛ فرەیان باس لەوە کردن تەکنیک blockchain نوو و چەن تۆر تایوەتێگ وەکاربارن تا خوەیان و کارەگانیان وە نهێنی و پارزیایگ  کاربکەن تا جارێگتر خوەیان سەنگەرێلیان ریکخسن. 

هەرلیوا رۆژنامەگە باس لەوە کەێد رێژەێگ فرە کەم لە عێراقیەێل لەی روزگارە باوەر وە دیموکراتیەت دیرن، وە دڵنیایی لەی دیموکراتیەی وەسەریان چەسپاننە وە زەبری چەک لەلایەن ئەمریکا و هاوپەێمانەیلیان لە ساڵ 2003 ، یەکێگ لەوانە باس کەێد ئویشدیی هەڵوژاردنە کرێگ وە ئاسانی توانێد دەسنشان بکەد ئیمە چ ها لە خەیاڵمان دەنگدانمان بوودە بیانووێگ ئەڕا ئەو دیموکراسی درووە چوینکە گروپیگ دیارکریاگ وەردەوام بوون لە سوود وەرگردن لەوەختیگ ئیمە هایمنە ئەوپەڕ نەهامەتی.    

ئاخرێ "واشنتۆن پۆست" ئویشد:  لە نامبەین ئی هەمکە گرفتەیلە لە سیستەم و هێکەلی ئی ڕژیمە و وەردەوامبوون لە نەۊین دادپەروەری ، ئەراوە سیاسەت عێراق حکوم لەسەری کریاگە و ئەوەسا وەردەوام بوود لەبان ئی ری ئیسەیە.