هووشداری نەتەوەیی لە کارەساتیگ لە ناوچەگە
تەنیا کەمیگ ئاو لە بن چەمەیل دیجلە و فورات لە ئاواەیل نزیکیان مەنیە، یەیش ناچار فرەیگ لە خیزانەیل کردیە بکەفنە مینەی سادەترین دەرفەت ئەرا مەنین یا کارکردن دویای مردارەوبوین هەزاران ماسی کە وەرجەیە وە گردنیان ژیان کردیان.
میزۆپۆتامیا کە جارانی نموونەی زەوییە نەختەیل بویە، ئیرنگە لەسەدا ٤٠ی کەفێدە وەر خوەڵوارین و ساڵانە دەیان هەزار زەوی کشتوکاڵی لەناو دەێد.
کاردانەوەیل کەمی ئاو لەو وەختەو دەسوەپی کردیە، کە ئاست چەمەیل دیجلە و فورات داوەزیا، لەوەر ئەو کارەیلە کە تورکیا چەن ساڵیگە جیوەجی کەێد، هەناێ شمارەیگ بەنداو و وێستگەی کارەبای ئاوی و پڕۆژەی ئاویاری لەبان دوو چەمەگە دامەزران، کە بویە مدوو داوەزیان وەرچەویگ لە بڕ ئاوەگە، کە وە ئاست فرەیگ کەمکردیە وە زیاتر لە سەدا پەنجا.
لەماوەی دوو ساڵ گوزەشتە رووبەر فراوانیگ تاڵاوەیل (ئەهوار) باشوور وڵاتەگە کەفتە وەر هشکەساڵی و بیاوانبوین و وەپەی پۆلێنبەندیەیل کەشوهەوای ناودەوڵەتی، عراق وە یەکیگ لەو پەنج وڵاتە دەسنشان کریەێد کە فرەترین زیان کەفتیەسە بانیان لە ئاست جەهان، لەوەر ئاڵشتبوبن کەشوهەوا، یەیش هیشتیە بانک ناودەوڵەتی داوای جیوەجیکردن مۆدێلیگ گەشەپیدان سەوزتر و ژینگەدووستتر بکەێد، ئەرا نواگیری سەختی کەشوهەوا، هەرلیوا وەزارەت سامانەیل ئاو کە داوای چاکسازی لە تەکنیکە کشتوکاڵییە وەسەرچگەیل کەێد لە عراق، کە بەشدارە لەدەسچگن تا لەسەدا هەفتا لەو ئاوە کە ئەرا ئاویاری چوود، دویای ئەوەگ بویەسە چشتیگ فرە گرنگ ئەرا مقیەتیکردنی.
وەگورەی ئامار نەتەوە یەکگرتگەیل، وڵاتەیل جەهان نزیکەی نۆسەد چەم و دەریاچە و ئاو ژیر زەوی هاوبەش دیرن، و لەبان پەیماننامەیگ ئەرا ڕێکخستن وەکارهاوردن ئەو سەرچەوەیلە لە ناوەین وڵاتەیل، تەنیا کەمتر لە نیمەیان پاپەی ئەو پەیماننامە بوینە.
