تۆژینەوەی نوویگ: لەداڵگبویەیل 1980 ئەودویا وە سەد ساڵ نیەڕەسن

تۆژینەوەی نوویگ: لەداڵگبویەیل 1980 ئەودویا وە سەد ساڵ نیەڕەسن
2025-09-19T07:29:56+00:00

شەفەق نيوز- وەشوینکەفتن 

تۆيژینەویل ناودەوڵەتی نوو، وە سەرپەرشتیاریی دیموگرافیکزان جوزێه ئەندرادێه، لە پەیمانگەی "ماكس بلانك" ئەرا ديموگرافيک وت: هاتێ ئایەم رەسیەسە ئەوبانترین ئاستی لە باوەت درویژیی تەمەن.

کە دویای بازکوتان گەورەیگ لە ناوڕاس ژیان لە ماوەی سەدەی بیس، دیارە ریتم زیایبوین وەشیوەی وەرچەویگ یەواشەو بویە.

 لەناوەین ساڵەیل 1900 و1938 ناوڕاس تەمەن لە دەوڵەتەیل پیشەسازی نزیکەی 6 مانگ لە هەر پەیابوین نوویگ زیایەو بوی، کە ئومید دا وە نەوەیل تەواویگ وە رەسین ئەرا 100 ساڵ. 

وەلێ ئەو تۆژینەوە کە 23 دەوڵەت گردەو، دەرخستن کە ئی ریژە ئەرا نیمە داوەزیا، کە ئیرنگە زیایەگە لە ناوەین دوو مانگ و سێ مانگ ئەرا هەر ساڵیگ لەداڵگبوین رەد نیەکەێد.

 لە بنەمای ئەوە، لەداڵگبوی ساڵ 1980 و ئەودویا، لە ناوڕاس نیەڕەسنە سەد ساڵ.

تۆيژینەکارەیل نووڕن کە ئی یەواشیە چوودەو ئەرا ئەوە کە دەسکەفتە گەورەیل تەندروسی گشتی وەڕاسی کەفتە دەس، جویر داوەزیان مردن مناڵەیل، و  وەدەسکەفتن دەرمان، و خاسەوبوین رەوشەیل ژیان، وەگورەی وتاریگ لەلایەن رووژنامەی هافينگتون پۆست.

هەرچەن ئەگەر هەس چشتەیل پزشکی نوویگ دەرچوود کە پیری دیرەو بکەن، تۆژینەوەیل ئەوە دوینن کە دووارەوبوین ئەو بازکوتان تەندروسیە کە نیمەی یەکەم سەدەی گوزەشتە وەخوەی دی کاریگ دویرە.

 دووپاتیش کەن کە مەزەنەیل رەشبین لەبان حکومەتەیل و کەسەیل ئەو چەسپنێد کە دووارە بنووڕن وە سیاسەتەیل خانەنشینی و پلانەیل وەپشتدەسخستن، وەشیوەیگ کە وەگەرد ژیانیگ کوڵتر لە مەزەنە بگونجێد.

 وەگەرد ئەوەیش، تۆژینەوەیگ ترەک لە Nature بڵاوە بوی نشان دا کە ئەو مناڵەیلە کە لە ساڵ 2020 فرەتەر کەفنە وەر دیاردەیل کەشوهەوای سەخت، جویر گەرمی و وشکەساڵی و لافاوەیل، کە وە قویلی شکێدە بان تەندروسی و ئابووری و ئارامی کۆمەڵایەتی لە دەیەیل ئایندە.

Shafaq Live
Shafaq Live